یکی از آثار باقی مونده مهم از ایران باستان آتشکده آتشکوه توی استان مرکزی هستش که مربوط به زمان ساسانیان می باشه. بنای این آتشکده به اندازه ای بزرگ هست که به عنوان یکی از آتشکده های برتر زرتشتیان به حساب میاد.
آتشکده آتشکوه به طور کلی از سه بخش تشکیل شده: تالار اصلی (شرقی)، تالار غربی و راهرو. تالار اصلی (شرقی) آتشکده محل آتشدان و نیایش بوده و دارای تالاری مربع شکله که هر ضلعش از بیرون 12.60 متر طول داره. چهارستون مستحکم به اندازه 2.70 در 2.70 متر و به ارتفاع شش متر تا پای طاق که از سنگ و ساروج ساختهشده به همراه گنبد و طاق عظیم که بر روی این چهار ستون قرار دارن در این تالار قرار داره. دو طرف ستونها به داخل تالار به شکل نیمدایره و دوطرف دیگرش به شکل صاف و به همراه زاویه بوده و روی ستونها سردرهایی هلالی و گنبدی شکل بوده که بخش عمده اون از بین رفته. بخاطر استفاده از آجر پخته در پاطاقها، احتمال اینکه تمام سقف هم از آجر پخته استفاده شده بشه موجوده. ظرافت در استفاده از سنگهای پاستونها و ستونها به اندازه ای دقیقه که دو بند سنگ به هیچ وجه روی هم قرار نگرفتن.
تالارغربی ساختمان آتشکده آتشکوه تالاری به ابعاد 10.30 در 5.60 متر قرار داره که از طریق راهرویی به تالار اصلی وصل میشه. دیوارهای شمالی و جنوبی تالار هستند که عرض 1.40 دارند و ساخته و ورودی اصلی به تالار شرقی به پهنای 5.60 متر قرار گرفته. دو طرف ورودی اصلی، دو ستون به قطر 3.40 و 4.40 متر ساخته شده و در اطراف این دو ستون اصلی، دوستون دیگر به طول 3.20 در 2.20 قرار داره. از ضلع غربی که به آتشکده نگاه میکنیم، چهار ستون بزرگ دیده میشه که ورودی اصلی و دو ورودی فرعی رو نشون میده که به احتمال زیاد ورودی ها سردر و سقف و طاق آجری داشتن که از بین رفته.
راهروی اصلی تالاری مربع شکلی در قسمت شرقی آتشکده آتشکوه هستش از راهرو اصلی به تالار غربی را داره. این راهرو هفت متر طول و 2.80 متر عرض داره و احتمالا به دلیل بالا بودن سطح تالار اصلی از تالار غربی، چند پله ایجاد شده. این راهرو هم ارتباط دهنده دو تالار بوده و هم به مجموعههای شمالی و جنوبی ارتباط داشته. آتشکده آتشکوه به شماره 311 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
مسیر دسترسی به آتشکده آتشکوه
آتشکده آتشکوه توی 12 کیلومتری غرب دلیجان در استان مرکزی واقع شده. این آتشکده در پنج کیلومتر جاده نیمور به دلیجان، بسویمعدن سنگ آتشکوه، روستای آتشکوه، ضلع شرقی جاده به فاصله سیصد متری بنای آتشکده در دامنهکوه نمایان است.